Stočna hranaBolja struktura zemljišta, izmrzavanje štetnih organizama, uništavanje korova, bolji rad mikroorganizama – samo su neke od prednosti jesenjeg oranja u odnosu na istu vrstu posla koju ratari mogu da obave i tokom proljeća.
Jesenje oranje je, naime, jedan od najvažnijih radova u poljoprovredi, s obzirom da je od presudunog značaja za proljećne kulture. Uobičajeno ga je obaviti krajem septembra ili tokom oktobra, što zavisi od strukture zemljišta, što je, uz vrstu kulture, preduslov i za dubinu oranja (kreće se između 25 i 40 centimetara).
Jara strna žita, ali i ozima, ne zahtijevaju duboko oranje, kao ni, recimo, grašak, grahorica ili lan. S druge strane, okopavine i neke krmne biljke traže nešto dublju brazdu – između 20 i 30 centimetara, dok šećerna repa, lucerka ili krompir zahtijevaju 30-35 centimetara dubine.
Jesenjim oranjem se izbjegava situacija da tokom proljećne sjetve zemljište bude grudvasto, odnosno nepogodno za uništavanje korova. Na ovaj način postiže se tzv. mrvičasto-graškasta struktura zemljišta, koja je optimalna za razvoj biljaka na proljeće.
Ipak, osnovna svrha jesenjeg oranja je akumulacija vlage, s obzirom da u periodu godine koji potom slijedi ima najviše padavina. Opet, stanje vlažnosti za najlakše i najkvalitetnije tretiranje, odnosno fizička zrelost za obradu, je onda kada je 50-60 odsto ukupne zapremine pora ispunjeno vodom.
Stoga je nakon oranja neophodno „zatvoriti“ brazdu nekim lakim oruđem. To se obično radi kada vrhovi brazde postanu svjetlije boje, ali još uvijek ima vlage.
Tokom oranja zemljište se aerira, odnosno obezbjeđuje vazduhom, što podstiče bolji rad mikroorganizama u njemu, čime je razgradnja zaoranih organskih ostataka predusjeva intenzivnija. To je naročito važno ako se mineralna i organska đubriva ne koriste u dovoljnoj mjeri.
Jesenjim oranjem će biti prekinut životni ciklus mnogih uzročnika biljnih bolesti, kao i insekata koji prezimljuju u biljnim ostacima. Na ovaj način se kvalitetnije drenira zemljište podložno zadržavanju vode tokom najhladnijeg perioda godine, pa dolazi do bržeg isušivanja i stvaranja pogodnih uslova za proljećnu sjetvu.
Takođe, usljed dejstva mrazeva nastaje bolja struktura zemljišta – tokom oranja izbacuju se korjenski ostaci korova, koji će izmrznuti pri niskim temperaturama. S druge strane, korovske biljke se oranjem uništavaju i tako što se njihovo sjeme unosi dublje u zemlju, pa ono propada usljed nemogućnosti klijanja i nicanja.
Pravovremenim i pravilnim jesenjim oranjem stvaraju se dobri uslovi za proljećne radove, a prinosi mogu biti povećani i za 20-30 odsto.
