adminU periodu koji dolazi za očekivati je da će temperature vazduha ponovo dostizati vrijednosti i preko 35º C, što za svaku životinju predstavlja izuzetno velik stres. Kod krava muzara i proizvodnje mlijeka taj se stres manifestuje kroz manju konzumaciju hrane, veće potrebe za svježom pitkom vodom, slabije znakove gonjenja i na kraju opadanjem proizvodnje mlijeka, koja se može u ljetnim mjesecima smanjiti i do 50 %.
Uz visoke temperature posebno je važan i negativan uticaj visoke vlage u vazduhu. Koliko visoka vlaga vazduha utiče na proizvodnju mlijeka iščitava se iz činjenice da se kod temperature vazduha od 28º C i vlage 30 % goveda praktično ne nalaze u stresu ali temperatura od 30º C i vlaga od 85 % označava se kao izuzetno jak stres za životinju. Ovakve visoke temperature u kombinaciji sa visokom vlagom vazduha mogu imati i smrtni ishod za posljedicu, pa je izuzetno važno da se svaki stočar pripremi kako bi se gubitci sveli na najmanju moguću mjeru.
Što možemo učiniti da sprečimo toplotni stres?
- Kod izgradnje novih štajskih objekata posebnu pažnju obratiti na kvalitetno izvođenje prirodne ventilacije,
- Životinjama osigurati dovoljne količine pitke i svježe vode. Životinje sa niskom proizvodnjom mlijeka kod temperature od 15º C troše oko 60 litara vode na dan, dok životinja koja proizvodi oko 35 litara mlijeka dnevno i pri temperaturi okoline oko 35º C popije dnevno i preko 150 litara vode. Životinja koja ne dobije dovoljne količine vode slabije konzumira hranu za 25-30 % što posljedično vodi i manjoj proizvodnji mlijeka,
- Životinje zaštititi od direktnog uticaja sunčevog zračenja, na način da se na ispustima izgrade nastrešnice ili posadi drveće,
- Posmatranje tjeranja krava obavljati kasno naveče i rano ujutro, kada su temperature niže. Naime, za vrijeme velikih vrućina trajanje estrusa je kraće, a često nema ni vidljivih znakova,
- U obroku krava povećati unos energije kako bi se smanjio nedostatak energije izazvan smanjenom konzumacijom hrane,
- Krave hraniti u hladnije doba dana (kasno naveče ili rano ujutro), te paziti da ne zaostaje stara hrana koja se lako kvari te je životinje ne žele uzimati,
- Paziti da štala nije prenaseljena životinjama,
- Održavati higijenu štale, redovito mijenjati prostirku te vršiti dezinfekciju objekta kako bi se smanjio broj muva i komaraca,
- Postavljanje dodatne ventilacije unutar objekta (posebni ventilatori) te korištenje sistema hlađenja hladnom vodom uz pomoć pumpi visokog pritiska i finih dizni.
dipl.ing.poljoprivrede za animalnu proizvodnju Srđan Savić
Komercijalni savjetnik u FSH Farmofit
