Dislokacija sirišta je stanje kod kojeg dolazi do promjene položaja pravoga želuca (sirišta) iz njegovog normalnoga položaja na desnu ili u većini slučajeva na lijevu stranu trbušnog zida životinje.
Sirište se normalno nalazi u donjem dijelu trbuha iza predželudaca. Zbog premještanja na lijevu stanu sirište se ukliješti između predželudaca i trbušnog zida te je prolaz hrane onemogućen i dolazi do naduvavalja sirišta i buraga. Do promjene položaja sirišta može doći zbog povećane maternice tokom graviditeta, drugih metaboličkih poremećaja, poput hipokalcemije, zamašćenja jetre ili mastitsa, a najčešće zbog nedovoljne količine kabastog hraniva (sijeno i silaža).
Velika količina žitarica u hrani može dovesti do nakupljanja plinova (metan i ugljen dioksid) i gubitka peristaltike gastrointestinalnog trakta, što, također pogoduje promjeni položaja sirišta ili dislokaciji sirišta. Životinje kod kojih je došlo do dislokacije sirišta konzumiraju veoma malu količinu hrane ili ne jedu ništa zbog bolova i samim tim dolazi do smanjene proizvodnje mlijeka ili mesa. U početku dislokacije količina izmeta je veoma mala zbog opstipacije (zatvora) i malog unosa kabaste i koncetrovane hrane ili postoji blaga dijareja ili proliv, a kasnije se javlja tamni, jako smrdljivi izmet ili proljev zbog dugog zadržavanja u digestivnom sistemu životinje. Sirište se u normalni položaj može pokušati vratiti okretanjem životinje na leđima s jedne na drugu stranu. To nije učinkovita metoda, jer se sirište ponovno dislocirati kroz neko vrijeme.
Učinkovita metoda je hirurški zahvat trajne fiksacije sirišta. Prevencija se svodi na pravilnu ishranu životinja. Bitan je postepeni prelaz na ugljenohidratne komponente koje su lakosvarljive u digestivnom sistemu. Pored lakosvarljivih ugljenih hidrata, životinji je neophodno davati i kabasto hranivo (sijeno, silaža). Da ne dođe do metaboličkih poremećaja, životinja treba da konzumira oko 3% suve materije u odnosu na tjelesnu masu, dok odnos kabasto : koncentrovano hranivo trebalo bi biti 60:40 u korist kabastog hraniva izraženo u suvoj materiji.
dr Lazar Makivić
Rukovodilac nutricionizma u FSH Farmofit