adminNajčešće oboljenje koje pogađa prasad nakon zalučenja, a uzrokovano je hemolitičkim sojevima bakterije E. Coli je edemska bolest. Edemska bolest se javlja u intezivnom i ekstezivnom uzgoju, te nanosi veliku ekonomsku štetu. Rijetko se javlja kod prasadi na sisi iz razloga što uzimaju malu količinu čvrstog hraniva ili ga uopšte ne uzimaju.
Za edemsku bolest se često kaže da je uzgojna bolest, jer je njena pojava direktno vezana za načinishrane.
Bolest se manifestuje nervnim simptomima, pojavom edema (oteklina) u određenim djelovima tijela, jedinka ne uzima hranu i kroz nekoliko časova dolazi do uginuća.
Nagli prelazak na ishranu koncentrovanim hranivima bogatim proteinima, prenatrpanost digestivnog trakta, smanjena kiselost želudca nakon odlučenja dovode do nastanka edemske bolesti. Hemolitički sojevi E. Coli mogu da nasele digestivni trakt prasadi, a da pri tome ne izazovu oboljenje što znači da je potrebno sadejstvo sa nespecifičnim faktorima da bi nastalo oboljenje.
Bolest najčešće pogađa prasad koja je u najboljoj kondiciji kao i najhalapljiviju prasad. Kod halapljive prasadi dolazi do prenatrpavanja digestivnog trakta usljed čega nastaje poremećaj mikrobiote u crijevima, remeti se varenje hrane, dolazi do atonije crijeva, a kao posledica svega toga E. Coli se prenamnožava u crijevima. E. Coli proizvodi toksine (neurotoksine, endotoksine, enterotoksine,hemolizine) kojima štetno, letalno djeluje na jedinku.
Bolest može da se javi u perakutnom, akutnom ili hroničnom obliku.
Kod perakutnog oblika bolesti dolazi do naglog uginuća jednog ili više najnaprednije prasadi kroz nekoliko dana nakon odbijanja. Zbog brzog toka bolesti, simptomi bolesti uglavnom izostaju ili se prije uginuća zapazi smanjenje apetita ili isti skroz izgubi.
Kod akutnog toka bolesti nastaju nervni simptomi, ubrzano disanje i puls, životinja ne uzima hranu, tetura, nekoordinisano se kreće, nastaje tremor mišića, paraliza prednjih, ponekad i zadnjih ekstremiteta, životinja pada na stranu i vesla nogama.Kod životinja se zapaža edem očnih kapaka, ušiju, na njušci i u području grkljana. Zbog otoka u području grkljana životinja je promukla ili ostaje bez glasa. Uginuće nastupa za 24 do 36 časova od pojave prvih simptoma.
Hronični tok edemske bolesti kod prasadi je veoma rijedak, uglavnom se javlja kod velikih svinja.
Svinjama treba ukinuti hranu jedan dan, a onda vršiti restriktivnu ishranu narednih nekoliko dana. U koncentrovano hranivo mogu se dodavati mekinje, iste laksantivno djeluju po digestivni sistem.
Za spriječavanje edemske bolesti, s obzirom da je u pitanju uzgojna bolest, prasad treba postepeno navikavati na čvrstu hranu, a prvih nekoliko dana nakon odbijanja davati manje količine koncetrovanih hraniva, jednu trećinu od potreba jedinke.Koncetrovana hrana koja se daje treba da bude ravnomjerno raspoređena po cijelom hranidbenom sistemu, tako da sva prasad približno pojedu istu količinu hrane.
Dr Lazar Makivić
Rukovodilac nutricionizma u FSH Farmofit
