Stočna hranaInfektivni goveđi rinotraheitis je visoko zarazna respiratorna bolest koju izaziva goveđi herpesvirus-1 (BHV-1). Može uticati na mlađu i stariju stoku.
Goveda koja prežive akutnu infekciju ostaju doživotno inficirana IBR virusom, jer se uspostavlja latentna forma infekcije uz povremeno izlučivanje virusa.
Latentno inficirane životinje su klinički zdrave i ne ispolјavaju nikakve simptome bolesti. Jedini znak infekcije su antitijela, koja se nalaze u krvi i mlijeku. Prema tome, svaki nalaz antitijela protiv IBR virusa kod nevakcinisanih goveda, bilo u krvi ili mlijeku, ukazuje da je grlo inficirano i da predstavlјa izvor infekcije.
IBR karakteriše akutna upala gornjih disajnih puteva. Osim što izaziva respiratorne bolesti, ovaj virus može izazvati konjuktivitis, pobačaje, encefalitis i generalizovane sistemske infekcije.
Kupovina zaraženih životinja glavni je izvor novih infekcija. Bolesti izazvane virusom mogu biti ozbiljne i stoga su prepreka međunarodnoj trgovini. Goveda sa BHV-1 antitijelima se ne mogu izvoziti u zemlje bez BHV-1.
Simptomi IBR-a
• Groznica
• Kašalj
• Depresija
• Gubitak apetita
• Hiperemija sluznice
• Lezije sluznice
• Iscjedak iz nosa
• Konjuktivitis
• Pad proizvodnje mlijeka
• Neplodnost
• Pobačaj.
Liječenje
Ne postoji direktno liječenje virusnih bolesti. Zaražene životinje treba izolovati od ostatka stada i po potrebi ih liječiti protivupalnim lijekovima i antibioticima za sekundarne infekcijeStoka nosača treba biti identifikovana i uklonjena iz stada.
Prevencija
Kontrola bolesti zasniva se na upotrebi vakcina. Budući da je BHV-1 sveprisutan, visoko zarazni virus, preporučuje se vakcinacija čim nestane pasivni imunitet kod teladi, obično u dobi od četiri do šest mjeseci. Trenutno dostupne vakcine za IBR uključuju vakcinu sa modificiranim živim virusima (MLV) i vakcine sa inaktiviranim virusima (KV).
Vrijeme vakcinacije je jednako važno kao i izbor vakcine. Kako se maksimalna zaštita uglavnom ne javlja do otprilike tri sedmice nakon vakcinisanja, telad se treba vakcinisati dvije do tri sedmice prije prestanka sisanja, jer se tada javlja opasnost od infekcije.
Piše: Stefan Moravski
